Khi tôi Mười Sáu

Dịch từ nguyên bản tiếng Pháp “lần đầu tiên khi tôi 16”, đây là một câu chuyện về tất cả những “lần đầu” một cô gái nhỏ Hoch hay những cô gái khác có thể gặp phải vào độ tuổi này: bước vào cấp 3, độ tuổi dậy thì, về ban nhạc Jazz mới, bắt đầu có nhận thức sâu hơn về thế giới xung quanh và một khát khao tạo ra sự khác biệt, nổi loạn, đi kèm cùng những tìm cảm dịu dàng, sâu kín…

Có rất nhiều điểm chung giữa Hoch và cô bé sống trong khu chung cư với bà “Nhím thanh lịch”: cùng quyết liệt, sâu sắc, đi tìm chân lý (hay nói đúng hơn là hướng hết mình tới những điều tốt đẹp).. Thế nhưng vẫn có điểm khác biệt là: em bé kia – có thể do hoàn cảnh gia đình – bi quan hơn Hoch về cuộc đời, trong khi Hoch, giống như một ngọn lửa, sẵn sàng lao thẳng niềm đam mê của mình vào mọi thứ và đốt rụi.


Luôn bị ám ảnh bởi nguồn gốc Do Thái của mình, kết hợp với vốn sống New Jersey, tạo cho câu chuyện một sự hài hước và thẳng thắn đến ngạc nhiên khi nhắc tới (đôi khi đẩy tới giới hạn, và những sự lựa chọn) của những chuẩn mực đạo đức mà người ta vẫn không ngớt tranh luận: quan hệ gia đình, bạn bè, tình yêu, hàng xóm, thầy trò, và Chúa Trời.., và cả những khát vọng của cô gái 16 tuổi…


Như cô bé đã nói: “Vâng, trước khi từ giã tuổi 16, tôi đã thấy rõ chẳng có điều gì là dễ dàng cả. Song, dù có đàn contrabass bên cạnh hay không, thì cuộc đời – cuộc đời duy nhất người ta có – có lẽ rất đáng sống. :)

-------------


Xem xét về một số môn học tại trường của Hoch:
- Thể dục: đây không có vẻ là môn nội khoá mà tính vào môn ngoại khoá. Dù sao thì cũng không đến mức vì môn thể dục mà xếp loại kém hơn như ở VN
- Văn: tác phẩm này + các tác phẩm khác khiến mình nghĩ là có vẻ như ở VN, văn học VN quá được chú trọng, trong khi mình quá mù mờ về văn học thế giới, hay thơ thế giới. Ví dụ thơ Emily D. hay tác phẩm Jane Austen chẳng hạn, toàn là được góp nhặt sau khi ra trường hồi sau này:(
- Ngoại ngữ: tiếng Pháp, Tây Ban Nha, Trung Quốc -> j thế này? Đã từng này ngôn ngữ cho một học sinh cấp 3? :O
- Các hoạt động ngoại khoá: không thể nói hết tầm quan trọng của các hoạt động ngoại khoá của trường Hoch (mà như cô bé nói là chiếm 50/50 điểm):vũ hội, những cuộc tranh biện, đặc biệt là âm nhạc. Âm nhạc, một phần không thể thiếu trong cuộc sống của Hoch. Giả như không có chiếc Contrabass, sẽ ra sao với nhữmg cuộc bỏ nhà, ban nhạc Jazz, hay ban nhạc nữ kia, và công cuộc đòi nữ quyền? Ở đây có cái câu lạc bộ khăn quàng đỏ nào dậy contrabass cho học sinh không í nhỉ:D

--------

Một vấn dề nữa khiến mình thích ở tác phẩm này: cách giáo dục và tình mẫu tử trong truyện. Một người mẹ tuyệt vời có vẻ như vẫn là những người bạn tốt nhất của con cái mình, gần gũi, và thấu hiểu, và giúp cho con mình hiểu rằng trong mắt mẹ mình, chúng vẫn luôn là những đứa tuyệt vời nhất. Thật hiếm có tác phẩm nào (hay ít nhất là trong số mình đã đọc) xuất sắc trong thể hiện mối quan hệ này, nhất là tình cảm giữa người mẹ - con gái, và đặc biệt là tình cảm của người con gái đối với mẹ. Và đây là một trong các tác phẩm hiếm có đó.